وزیر اقتصاد از نیاز ۱۳۰ میلیارد دلاری برای رشد اقتصادی و رسیدن به رشد ۸ درصدی خبر داد. در عین حال تحریم ها روز به روز پیچیده تر می شوند و حضور ترامپ شرایط را سخت تر می کند. نرسیدن به اهداف فروش نفت در کنار ارز ترجیحی، منابع ارزی دولت را محدود کرده است، اما ارز ترجیحی را نمی توان به راحتی لمس کرد. با این حال راه پیش روی دولت چیست؟
امیرحسین خالقی کارشناس اقتصادی معتقد است رشد اقتصادی 8 درصدی و سرمایه گذاری 130 میلیارد دلاری خواسته اقتصادی دولت است. او میگوید: «رشد ایدهآل 8 درصدی بلندپروازانه است و با توجه به اعداد روی میز، به نظر نمیرسد که بتوانیم به اهداف دست یابیم.» جذب 130 میلیارد دلار سرمایه گذاری بعید است و چیزی که می توانم درک کنم اضافه کردن تمایل به رشد 8 درصدی به دیگر خواسته های اقتصادی است. ارقام رشد 8 درصدی و سرمایه گذاری های بالغ بر 130 میلیارد دلار بیشتر یادآور رویاهای اقتصادی دهه 1950 است که با توجه به تحریم ها و شرایط بین المللی، شانس دستیابی به آن کم شد. فضای سیاسی در داخل و عدم قطعیت های خارج از کشور نشان می دهد که اگر بتوانیم حالت بقا را حفظ کنیم، چند قدم به جلو بر خواهیم داشت. بعید است بتوانیم به رشد 8 درصدی دست پیدا کنیم. رشد 8 درصدی مستلزم ارتباط مستقیم و گسترده با خارج و اصلاحات در داخل است. با توجه به ناآرامی های اجتماعی و خطرات جدید، به ویژه با دولت جدید آمریکا، تصور من این است که هیچ چیز خوبی نخواهیم دید و برای مسئولان صبر آرزو می کنم. »
خالقی معتقد است حذف ارز ترجیحی نارضایتی مردم را به دنبال خواهد داشت و چنین اتفاقی در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. او می گوید: بحث ارز ترجیحی در مورد مدیریت درآمد و هزینه است، وقتی که تحریم نبود، دست دولت برای خیلی چیزها باز بود، الان درآمد نفتی ما کم است و افق دسترسی به منابع محدودمان هم در حال کاهش است به نظر می رسد دولت جدید آمریکا در دسترسی ایران به منابع ارزی دخالت کند، به جز رابطه ویژه با روسیه و چین که باید برنامه تجاری و ارزی را هماهنگ کنیم. اما این امر در کوتاه مدت امکان پذیر نیست و در واقع حذف ارز ترجیحی ضروری است که منجر به نارضایتی و هزینه های مردم می شود. سیاسی بزرگ و پرهزینه.
وی افزود: دولت با توجه به ساختار اقتصاد ضعیف با سالها فشار نمیتواند با حذف ارز ترجیحی فشار اقتصادی بر مردم را افزایش دهد. حذف ارز ترجیحی به اعتبار سیاسی بسیار بالایی برای مشاهده چنین افقی نیاز دارد. آنچه در مورد بنزین می بینیم، در مورد ارز ترجیحی نیز چنین مشکلی دیده می شود. دولت دخل و خرج نمی خواهد و از همه ابزار استفاده می کند و در نهایت باید به سمت اصلاح ارز ترجیحی حرکت کند. »
این کارشناس اقتصادی معتقد است اصلاحات کلان اقتصادی نیازمند اعتماد سیاسی به کشور است و بدون حضور و نظر مردم نمی توان اقدامات اقتصادی خاصی انجام داد. او میگوید: «هر اصلاحاتی در کشور نیازمند بستر سیاسی و اعتماد است. شما نمی توانید کارهایی را که جامعه را ناراضی می کند بدون مردم انجام دهید. زمانی می توان به اصلاحات اساسی اقتصادی دست یافت که رویای آینده ای بهتر را به مردم بفروشید. هرکس صلاحیت فروش این ایده را نداشته باشد، طبیعی است که اتفاقات وحشتناکی مانند آبان 1377 بیفتد. بعد از دولت روحانی، دولت های دیگر نتوانستند مردم را چندان به آینده امیدوار کنند. زمانی که نتوانید به مردم بگویید با این اصلاحات و افزایش قیمت ها در بلندمدت به شرایط عادی اقتصادی خواهیم رسید، اصلاحات اقتصادی موفق نخواهد بود. دولت فقط سعی می کند از بدتر شدن اوضاع جلوگیری کند تا فرصتی برای عملکرد بهتر اقتصادی داشته باشد. »