شهرداری تهران، سردر عمارت قاجاری در بافت تاریخی تهران را مخدوش کرد

ایسنا: فعالان میراث فرهنگی با انتشار عکس هایی از نمای کاخ قاجار در بافت تاریخی شهر عودلاجان (عودلاجان) تهران، مرمت غیراصیل و مخدوش آن را نشان می دهد.

شهرام شهریار یکی از فعالان میراث فرهنگی است که با انتشار عکس هایی از وضعیت فعلی و قبلی این بنا، ماجرا را اینگونه توصیف کرد: چند روز پیش دیوار بیرونی ساختمان میرزا نبی خان قاجار توسط ماموران تهران تخریب شد. شهرداری. چند سال پیش ساکنان قدیمی این عمارت طی مراحل آسفالت گذر این خانه تخریب شدند.

این فعال میراث فرهنگی درباره هویت این کاخ قاجار نوشت: این خانه در نقشه سید کشیش ترسیم شده در سال 1237 هجری قمری به عنوان خانه «میرزا نبی خان» و در نقشه بعدی عبدالغفار نجم الملک (طراحی شده) شناسایی شده است. در سال 1270 هجری قمری) و نام خانه وارد شد «خدمت شاه» در نقشه های جدید از صحنه محو خواهد شد.

بر اساس تاریخ جمع آوری شده توسط شهریار از این کاخ: اجداد میرزا نبی خان قزوینی اهل علی آباد مازندران بوده اند. پدرش عبدین بیگ به عنوان منشی در خدمت شاهزاده علینگی میرزایی حاکم قزوین مشغول به کار بود. میرزا نبی خان ثروت اندوزی کرد و در حکومت رکن الدوله پیشرفت کرد.

میرزا نبی قزوینی که دولتمرد دیوان امیری در عصر قاجار نامیده می شد، پدر مشاوران معروف عصر ناصری، میرزا حسین خان صباحسالار و یحیی خان مشیرالدوله نیز بود. نبی خان در خدمت علینگی میرزا رکن الدوله بزرگ شد و کارمند دولتی شد. پس از مدتی علینگی میرزا از پدرش التماس کرد که با او دختری ازدواج کند. همچنین فتحعلی شاه از دخترانش، مهنوش لب خانم افتخار سلطانه را به او داد که مادرش از سایر زنان درون نزدیکتر و محبوبتر بود.

پیامبر خان در سال 1254 هجری قمری به عنوان پاداش تظاهراتش در سرکوب هرج و مرج شهر شیراز و حکومت یک ساله آن منطقه به حکومت ایران منصوب شد. او مجدداً در سال 1258 هجری قمری به جای فرهاد میرزا معتمدالدوله، استانداری فارس را بر عهده گرفت و در سال 1261 هجری قمری به استانداری اصفهان رسید.

خانه منسوب به میرزا نبی خان در محله عودلاجان قبل از مرمت

خانه میرزا نبی خان در محله عودلاجان تهران، خیابان منار قرار دارد و بررسی های این فعال میراث فرهنگی حاکی از آن است که پس از تبدیل این منطقه از مسکونی به تجاری، خانه میرزا نبی خان پیدا شده است. تبدیل به کارگاه کیف دوزی شد، مدتی انبار لاستیک بود، مدتی انبار کابل برق بود، اکنون به عنوان انبار استفاده می شود و در دهه 90 دیوار آجری داخل خانه ساخته شد. با سیمان پوشانده شده بود.

همانطور که شهریار ذکر کرده است: در ضلع جنوبی حیاط چند درخت بلند وجود داشت که در عکس های هوایی سال 1403 مشهود نیست، در حیاط جنوبی حوض مدور وجود داشت و تمام پنجره های خانه میرزا نبی خان چوبی بود. که سال ها پیش برای نگهداری اجناس در داخل خانه تخریب شده بود و آهنی جایگزین آن شده بود. در اتاق ها، شومینه های گچ بری زیبایی وجود داشت که هنوز هم در کاخ چشم نواز است. حیاط شمالی که احتمالاً حیاط کالسکه بوده، دارای حوض سنگی مستطیل شکل بوده که در سالهای اخیر تخریب شده است.

این فعال میراث فرهنگی به تخریب قبلی این بنا اشاره کرد و توضیح داد: در دهه نود ساکنان قدیمی بنا برای سنگفرش یک خیابان گوشه ای توسط عوامل شهرداری تخریب و مراحل سنگفرش به پایان رسید و در مرداد 1403 ه. دیوار توسط عوامل شهردار منطقه دو اجرا شد و 12 تهران برای زیباسازی شهر تهران مقاوم سازی شد. این سیمان‌کاری‌ها آسیب جدی به دیوار این کاخ قاجار وارد کرد و کارشناسانی را برای برداشتن و تمیز کردن سیمان‌ها ملزم کرد. سیمان در هیچ فرآیند مرمتی استفاده نمی شود.

شهریار با طرح این پرسش ها گفت: برنامه و رویه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع سنتی برای سند و ثبت این خانه چیست؟ آیا پرونده ای برای حفظ و مرمت این بنا توسط شهرداری یا میراث فرهنگی تشکیل شده است؟ تنها محله و بافت تاریخی ثبت شده در آثار ملی تهران، محله عودلاجان است که چه اقدامات حفاظتی و مرمتی برای این بافت تاریخی و ارزشمند انجام می شود؟