مشکلات عدم تمرکز و توجه در کودکان

ایسنا: دوری از کارهای ذهنی از علائم ضعف تمرکز در کودکان است. آنها از فعالیت هایی که نیاز به تمرکز زیاد دارند (مانند تکالیف یا خواندن) اجتناب می کنند. ناراحتی روحی یا جسمی نیز در این کودکان مشاهده می شود. آنها ممکن است نتوانند آرام بنشینند، مدام حرکت کنند یا در افکار گم شوند.

سبک زندگی امروزی بسیار متفاوت از نسل قبل است. تمرکز والدین و اعضای خانواده بر فرزندان و علاقه آنها به موفقیت تحصیلی و سلامت آنها به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. با همین سرعت و با وجود مشکلات معیشتی، رفاه عمومی جامعه نسبت به قبل افزایش یافت. بنابراین ترس خانواده بیشتر شد. یکی از مشکلاتی که بسیاری از والدین با آن مواجه هستند، مشکل عدم تمرکز و توجه در کودکان است. به همین منظور با خانم محیا چوبانی بابکی کارشناس روانشناسی صنعتی-سازمانی و مشاور دانشگاهی به گفت و گو نشستیم که در ادامه می خوانید:

عدم تمرکز و عدم توجه در کودکان شامل چه مواردی می شود؟

عدم تمرکز و کم توجهی در کودکان به شرایطی اطلاق می شود که در آن کودک در انجام کارها یا فعالیت های روزانه مشکل دارد و نمی تواند برای مدت طولانی توجه خود را به یک موضوع حفظ کند. این وضعیت می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. عدم تمرکز و بی توجهی در کودکان شامل علائمی مانند دشواری در انجام وظایف است. کودک نمی تواند فعالیت ها یا تکالیف مدرسه را انجام دهد و اغلب آنها را نیمه تمام رها می کند. یکی دیگر از علائم فراموشی مکرر است. فراموش می کند که وسایلش را کجا گذاشته است یا جزئیات وظایف یا دستورالعمل ها را به خاطر نمی آورد.

حواس پرتی بیش از حد نشانه دیگری است که باید مراقب آن بود. حواس کودک به راحتی توسط صداها، اشیا یا محیط اطرافش پرت می شود. ناتوانی در گوش دادن از دیگر علائم این کودکان است. به نظر می رسد وقتی شخصی با آنها صحبت می کند، توجهی نمی کنند و از حرف ها چشم پوشی می کنند. این کودکان با سازماندهی مشکل دارند، به این معنی که نمی توانند کارهای روزانه خود را به طور سازمان یافته برنامه ریزی یا انجام دهند.

اجتناب از انجام کارهای ذهنی از علائم تمرکز ضعیف در کودکان است. آنها از فعالیت هایی که نیاز به تمرکز زیاد دارند (مانند تکالیف یا خواندن) اجتناب می کنند. ناراحتی روحی یا جسمی نیز در این کودکان مشاهده می شود. آنها ممکن است نتوانند آرام بنشینند، مدام حرکت کنند یا در افکار گم شوند.

علل احتمالی کمبود توجه در کودکان عبارتند از:

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD): یکی از شایع ترین علل بی توجهی در کودکان است که با بیش فعالی نیز همراه است. استرس یا اضطراب: نگرانی های مداوم می تواند بر توانایی کودک در تمرکز تأثیر بگذارد. کمبود خواب: نداشتن خواب کافی می تواند باعث خستگی ذهنی و کاهش تمرکز شود. مشکلات یادگیری: مشکلاتی مانند نارساخوانی یا سایر مشکلات یادگیری می تواند بر توجه کودک تأثیر بگذارد. تغذیه نامناسب: کمبود مواد مغذی مانند آهن، امگا 3 یا ویتامین های ضروری می تواند باعث کاهش غلظت شود. استفاده بیش از حد از فناوری: صرف زمان زیاد در مقابل صفحه نمایش می تواند توانایی کودک را برای تمرکز بر فعالیت های طولانی مدت کاهش دهد.

والدین نقش مهمی در بهبود تمرکز و توجه کودک دارند. برای کمک به تمرکز کودک، والدین باید محیط مناسبی را برای تمرکز کودک ایجاد کنند. محیطی آرام و منظم فراهم کنید و وسایل الکترونیکی، تلویزیون و اسباب بازی های غیر ضروری را از محل کار کودک دور کنید. خانواده ها باید فعالیت هایی را برای کودکان برنامه ریزی و سازماندهی کنند. فعالیت های طولانی را به قسمت های کوتاه تری تقسیم کنید و پس از اتمام هر قسمت به کودک فرصت کوتاهی استراحت دهید. به عنوان مثال، به جای انجام یک کار 30 دقیقه ای، آن را به سه قسمت 10 دقیقه ای تقسیم کنید.

تقویت انگیزه و تشویق مثبت در کودک. اهداف کوچکی را تعیین کنید تا به کودک بگویید اگر کار خاصی را انجام دهد، می تواند فعالیت مورد علاقه خود را انجام دهد. – تشویق کودک به تمرکز بیشتر با تشویق و پاداش های کوچک. والدین باید تمرینات تمرکز و بازی های فکری را با کودک انجام دهند. بازی هایی مانند پازل، شطرنج، سودوکو یا حتی بازی با ورق، مدیتیشن ساده یا تمرینات تنفسی می تواند برای کودک مفید باشد.

نظارت بر خواب و تغذیه کودک. غذاهای غنی از امگا 3 (ماهی، گردو)، آهن (اسفناج)، ویتامین B و پروتئین را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید. همچنین کودک باید به اندازه کافی و به موقع بخوابد، زیرا کم خوابی باعث کاهش تمرکز می شود.

کاهش زمان صرف شده برای استفاده از فناوری نیز بسیار مهم است. زمان استفاده از تلویزیون، تبلت و بازی های رایانه ای را محدود کنید. تشویق کودکان به بازی های عملی. الگوی خوبی برای فرزندانشان باشید و از آنها حمایت عاطفی کنید. اگر مشکل همچنان ادامه داشت، بهتر است با روانپزشک یا مشاور کودک مشورت کنید. بنابراین صبوری و پیگیری منظم والدین می تواند در تقویت تمرکز کودک تاثیر بسزایی داشته باشد.

معلمان و محیط مدرسه نقش بسیار مهمی در بهبود توجه و تمرکز کودکان دارند، چرا که بخش زیادی از وقت روزانه کودکان در مدرسه سپری می شود. اقدامات معلمان و برنامه های مدرسه می تواند تأثیر مثبتی بر افزایش توانایی تمرکز و توجه کودکان داشته باشد.

از جمله این اقدامات، طراحی فضای آموزشی مناسب است. مانند کاهش حواس پرتی، نظم بخشیدن به کلاس درس و ایجاد تنوع در فعالیت ها. استفاده از روش های آموزشی تعاملی نیز مفید است. اینها شامل فعالیت های گروهی، پرسش و پاسخ و تشویق به مشارکت فعال است. اصلاح برنامه درسی متناسب با نیازهای دانش آموزان. باید بین درس ها استراحت کوتاه و انعطاف در برنامه ریزی وجود داشته باشد.

دانش آموزانی که در تمرکز مشکل دارند باید شناسایی و حمایت شوند. که شامل مراحل مشاهده، ارزشیابی، ارتباط با والدین و تشویق می باشد. به طور کلی معلمان و مدارس می توانند با ایجاد فضای حمایتی و استفاده از روش های خلاقانه به بهبود توجه و تمرکز کودکان کمک کنند. همکاری نزدیک معلمان، والدین و مشاوران می تواند بهترین نتایج را در این زمینه به دست آورد.