کالابرگ جدید در راه است؟/ استراتژی دولت پزشکیان برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیک/ از آغاز تا پایان یک طرح پرحاشیه در دولت ابراهیم رئیسی

هورناز (hornaz.ir):

تک نیوز: مسعود پزشکیان به تازگی ریاست امور دولت را بر عهده گرفته و بر اساس قانون بودجه سال جاری موظف است با منابع حاصل از اجرای هدفمندی طرح فهرست کالاهای الکترونیکی 19 میلیون خانوار ایرانی را اجرا کند. یارانه 315 همات. آخرین صحبت های معاون وزیر کار نیز تاییدی بر ادامه این طرح در دولت چهاردهم است اما شاید در شکل و شمایلی جدید. علی رضا عسگریان قول داد هفته آینده درباره اجرای فهرست کالاهای الکترونیکی تصمیم گیری شود.

دولت جدید هنوز تصمیمی در خصوص فهرست کالاهای الکترونیکی نگرفته است و شاید در جلسه پیش روی وزارت اقتصاد نحوه اجرای فهرست کالاها مشخص شود. این آخرین اظهارنظر علی رضا عسگریان، معاون وزیر کار در خصوص موضوع فاکتورهای الکترونیکی است. فردی که در حال حاضر معاون رفاه اجتماعی کابینه رئیس جمهور است و اظهارات وی می تواند نشانه ای از احتمال ادامه اجرای طرح کالابرگ باشد و فقط تغییراتی در نحوه اجرای آن ایجاد شود.

2 نکته مهم در مورد اجرای پروژه کالابرگ در دولت پزشکی

اگرچه عسگریان درباره برگزاری جلسه ای برای تعیین نحوه اجرای طرح کاتالوگ محصولات الکترونیکی گفت و این موضوع می تواند «تغییر نحوه اجرای طرح کاتالوگ محصولات» را به عنوان یکی از گزینه های مد نظر وزارت بهداشت میسر کند، اما بر اساس آن در دو نشانه مهم، دولت پزشکی نیز به اجرای این طرح ادامه خواهد داد.

اولین نشانه تکلیف مشخص شده در قانون بودجه 1403 است و دولت موظف به انجام آن است. در قسمت دوم بند الف تبصره 8 قانون بودجه 1403 به «کاتالوگ الکترونیکی» اشاره شده است، همانطور که قسمت اول بند الف همین تفاهم نامه در خصوص منابع مورد نیاز برای اجرای این طرح است. منابعی که یکی از آنها از محل فروش نفت و فرآورده های نفتی (صادرات و فروش داخلی) است و باید علاوه بر اجرای طرح کالابرگ برای مواردی مانند «پرداخت یارانه دارو، شیرخشک و مواد مصرفی پزشکی» استفاده شود. حمایت های نقدی و معیشتی و کمک به خانواده های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور در صورت هزینه که یارانه نان هزینه شود.

نشانه دوم در برنامه های احمد مدری دیده می شود. وزیر رفاه اجتماعی که سال ها سابقه حضور در این وزارتخانه را دارد و اکنون در سمت وزیر است، مسیری را طی می کند که در یک مورد نقشه راه یعنی برنامه هفتم توسعه ترسیم شده است. با توجه به آنچه در برنامه های المداری پیش از رای مجلس به اعطای سمت وزیر رفاه آمده بود، یکی از راهکارهای وی حل چالش هایی از جمله «ضریب بالای فقر، گسترش انواع آسیب های اجتماعی و … توزیع نابرابر درآمد و تسهیلات» و «طراحی و ایجاد سیستمی برای تأمین جامعه چند طبقاتی مبتنی بر آزمون گسترده با هدف کاهش فقر شدید و بهبود توزیع درآمد» از یک سو و «تامین اقلام اساسی در از سوی دیگر ارائه بسته معیشت اولیه به خانواده های کم درآمد در قالب اوراق کالایی الکترونیکی که فراتر از مواردی است که این حوزه از برنامه هفتم توسعه استخراج و به عنوان طرح خود به وزارتخانه ارائه کرد رفاه

داستان شروع یک نقشه بزرگ

به طور کلی، داستان پروژه کاتالوگ الکترونیکی از زمستان 1400 آغاز شد. از آنجایی که دولت ابراهیم رئیسی ساز در جریان بررسی لایحه بودجه سال 1401 حذف ارز ترجیحی را به طور جدی کنترل کرد، البته مجلس با حذف «یکباره» ارز 4200 تومانی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و نان مخالفت کرد. موضوعی که منجر به کشمکش بین مجلس و دولت وقت و در نهایت خروج ارز ترجیحی مشروط به رای نمایندگان مجلس به قانون بودجه سال 1401 شد. شرط مهم مردم بهارستان تامین “طرح کالابرگ” همراه با حمایت پولی.

اندکی پس از آن، در اواسط مارس 1400، نمایندگان مجلس دست به کار شدند و تصمیم گرفتند که به دولت اجازه دهند تا در صورتی که «مجبور به اجرای طرح کالابرگ» شد، ارز ترجیحی را حذف کند.

به عبارت دیگر نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز یکشنبه 24 اسفند 1400 برای بررسی لایحه بودجه سال 1401 با پیشنهاد الیاس نادران بند 1 تبصره یک الحاقی را تصویب کردند. به شرح زیر: «دولت کار کند» در سال 1401 مجاز است تا سقف برنامه زمان‌بندی هزینه‌های قانون هدفمندی.» تخصیص یارانه (تبصره 14)» با تأمین «منابع ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و پزشکی». مواد مصرفی.” در این تصمیم تاکید شده است «از آنجایی که دولت قصد دارد یک کالا را از سبد ارزهای ترجیحی حذف کند، باید مقدمات قانونی برای جبران ضرر مصرف کننده کالاهای اساسی از طریق کالاهای الکترونیکی و در امور پزشکی از طریق کالاهای الکترونیکی فراهم شود. بیمه ها و یا از طریق سایر روش های قابل اجرا، تا پایان شهریور 1400 و در حداکثر سهمیه تعیین شده، مردم بتوانند این کالاها و خدمات را خریداری کنند.

دولت ارز ترجیحی را حذف کرد، در حالی که خبری از عرضه کالابرگ نبود. دلیل عدم رعایت اکید دولت از قانون بودجه «عدم زیرساخت های لازم» بود. در آینده به جای دادن کوپن به مشمولان، میزان حمایت نقدی تغییر کرد و مقرر شد یارانه معیشتی 300 و 400 هزار تومانی جایگزین حمایت نقدی 45 و 500 تومانی شود و به سرمایه خانوارها برسد. با نرخ جدید

البته دولت تا خرداد 1402 هجری شمسی قانون بودجه را برای اجرای طرح کالابرگ به طور دقیق اجرا نکرد و سرانجام یک سال پس از تغییر نرخ حمایت نقدی معیشتی، تخصیص الکترونیکی کالابرگ برخی از عشرها انجام شد. اقدامی که علاوه بر تاخیر زمانی در اجرای آن، در نحوه اجرای آن نیز با انتقادات جدی مواجه شد.

جزئیات طراحی کاتالوگ الکترونیکی

بدین ترتیب می توان گفت که خرداد 1402 هجری قمری آغاز رسمی اجرای طرح فهرست کالاهای الکترونیکی بود و این امر در عصر ابراهیم رئیسی وارد چرخه کاری دستگاه اجرایی شد.

در این طرح مشمولان می توانند ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم چرب، پنیر، ماست کم چرب، مرغ، تخم مرغ، روغن مایع، ماکارونی و شکر خریداری کنند. مشمولان این برنامه در صورت خرید 200 هزار تومانی، حمایت تشویقی به مبلغ 120 هزار تومان به کارت آنها اضافه می شود. به این ترتیب مقرر شد دهک های اول تا سوم درآمدی که ماهیانه 400 هزار تومان حمایت نقدی دریافت می کنند، 520 هزار تومان و دهک های چهارم تا هفتم درآمدی 300 هزار تومانی، 300 تومان دریافت کنند. هزار تومان . 420 هزار تومان بگیر.

ناگفته نماند کالابرگ به برنامه های معیشتی دولت اضافه شد که با نگرانی هایی همراه بود. یکی از نگرانی های اصلی، توقف پرداخت های حمایتی نقدی بود. اما دولت به شهروندان اطمینان داد که هر ماه حمایت دریافت خواهند کرد. علاوه بر این، او استفاده از کالابرگ را اختیاری اعلام کرد و آن را یک پشتیبانی اضافی دانست.

کلابیرگی که فجران شد

داستان کالابرگ به اینجا ختم نمی شود، زیرا قید «فجرانه» در زیر به آن اضافه شده است. علت نامگذاری آن به فجرانه این است که با نماز فجر شروع شد و قرار بود از 27 بهمن تا 28 اردیبهشت ادامه داشته باشد.

تفاوت محصول فجرانا لغو الزام خرید حمایتی 200 هزار تومانی و افزایش موجودی تشویقی از 120 هزار تومان به 220 هزار تومان بود. این طرح همچنین شامل سبدی 11 قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی‌ها و ویتامین‌های مورد نیاز فرد با قیمت‌های بر اساس سال 1401 بود. همچنین در توضیح آن، تفاوت قیمت سبد پایه در سال 1401 با قیمت فعلی (1402) از محل حمایت جدید دولت تامین خواهد شد. طبیعتاً از ابتدای اردیبهشت ماه مشخص شد که ادامه این طرح سؤالاتی را به همراه خواهد داشت، زیرا صولت مرتضوی، وزیر کار وقت، در 18 اردیبهشت اعلام کرد: «در حال بررسی موضوع هستیم». 220 هزار تومان یارانه تشویقی برای کالاهای الکترونیکی پرداخت شد و به زودی نتیجه آن اعلام می شود اما دولت سیزدهم به پایان خط رسیده و خبری از کالابرگ فجران نیست.

2 نقص عمده در طرح کالابرگ

اگر به کاتالوگ آنلاین با عینک نقدی نگاه کنیم; شاید بتوان موضوع «بندها و محدودیت های اجباری در انتخاب محصول» و «پرداخت مابه التفاوت» را دو مشکل اساسی در این طرح دانست. به گزارش پایگاه خبری «اختاز نیوز»، در واقع اگرچه ذینفعان تنها به خرید کالا محدود نمی‌شوند و می‌توانند به عنوان مثال گوشت مرغ را جایگزین کنند، اما تصمیم آنها محدود به همان سبد 11 قلمی است.

مشکل دوم این است که اگر خانواده سه نفره ای را ببینیم که 660 هزار تومان کالا دریافت می کنند، باید بیش از دو میلیون تومان برای خرید کالا هزینه کنند که 660 هزار تومان آن را دولت پرداخت می کند. نکته قابل تامل در اینجا این است که فردی که توانایی پرداخت بیش از دو یا سه میلیون تومان برای خرید کالا را دارد می تواند 600 هزار تومان بپردازد و همین موضوع استفاده از کالابرگ را برای برخی افراد بدون توجیه اقتصادی می کند.

آیا کاتالوگ جدیدی وجود خواهد داشت؟

اما دولت چهاردهم خواه ناخواه طبق قانون بودجه باید با منابع حاصل از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها (مجاز در تبصره 8) طرح کاتالوگ محصولات الکترونیکی 19 میلیون خانوار ایرانی را اجرا کند. از قانون بودجه سال 1403) به مبلغ 315 همات. با این حال، همانطور که قبلا ذکر شد، احتمالاً تغییراتی در نحوه اجرای آن وجود خواهد داشت.

دولت سیزدهم آنقدر بر استقبال مردم از این طرح تاکید کرده است که سلطان مرتضوی وزیر کار در این دولت نهم فروردین ماه امسال در بیانیه ای گفت: اجرای طرح صورتحساب الکترونیکی با بیش از پیش همراه بود. 90 درصد قبولی.» اکنون عسگریان معاون وزیر کار در آخرین سخنان خود گفت: در مرحله قبلی اجرای کاتالوگ الکترونیکی، 151 میلیون سبد غذایی از طریق 211 هزار فروشگاه در سراسر کشور بین مردم بدون صف توزیع شد.

باید منتظر ماند و دید که آیا دولت پزشکی به اجرای طرح کاتالوگ الکترونیکی، چگونه و با چه مکانیزمی ادامه خواهد داد یا خیر. آیا تغییراتی در مبلغ، گروه های تحت پوشش یا زمان پرداخت ایجاد شده است؟ حتی تغییر سبد محصولات درج شده در لیست کالا می تواند یک گزینه ممکن باشد.