اسنا نوشت: تصاویری به دست ما رسید که نشان می دهد منطقه پرسپولیس با تحرکاتی مواجه است. بررسی های بیشتر نشان می دهد که یک شرکت وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مناقصه صادر کرده و در استان تخت جمشید یک مرکز گردشگری ساخته می شود. اما فعالان میراث فرهنگی این اقدام را نقض حریم درجه یک تخت جمشید می دانند. مدیرکل میراث استان فارس می گوید: طرح کلی در شورای فنی استان به تصویب رسیده و قرار است این سازه قابل حمل باشد و این پروژه توسط یک شرکت کاملاً دولتی و در زمینی دولتی اجرا شود. و هیچ مالکیت شخصی یا سودی در آن وجود ندارد.
عکس ها و فیلم هایی که در اختیار این آژانس قرار گرفته نشان می دهد که مجموعه ای از سازه های بتنی در محوطه تخت جمشید در مجاورت درختان کاج قرار گرفته اند که فواصل مختلفی برای آنها مشخص شده است. سیاوش آریا، فعال و پژوهشگر میراث فرهنگی استان فارس نیز پس از بررسی های بیشتر با تایید این موضوع گفت: حریم خصوصی ممنوعه میراث جهانی پارسی یا همان تخت جمشید به بهانه توسعه گردشگری نقض شده است. .
این فعال و پژوهشگر میراث فرهنگی در گفت وگو با خبرگزاری ایسنا به وضعیت جنجالی تخت جمشید اشاره کرد و گفت: هر روز اخبار متفاوت و بعضا ضد و نقیضی از پارس منتشر می شود. ماجرا از معدن و کارخانه عظیم معدن در آغوش کوه مهر (رحمت) و میراث جهانی پارس (تخت جمشید) آغاز شد که پس از چندین سال بر خلاف قوانین و مقررات میراث فرهنگی و … اخیراً در حریم ممنوعه درجه یک بنای هخامنشی و به بهانه توسعه گردشگری در ورودی پارس، دو ساختمان نزدیک به هم اجرا شده است. یکی با سازه های پیش ساخته که شبیه یک کافه باشد و دیگری با ریختن مصالح و ساخت و ساز به نام توسعه گردشگری!
آریا گفت: بررسی ها، شواهد و مستندات نشان می دهد که درخواست مجوز (مجوز) تاسیسات گردشگری در زمینی در استان پارس (تخت جمشید) درجه یک و ممنوع و بدون رعایت قوانین و مقررات انجام شده است. فرهنگ میراث و حریم خصوصی در درجه بالایی قرار دارد که به وضوح و صریح هرگونه ساخت و ساز را ممنوع می کند و مجوز کار صادر شده است! یک شرکت گردشگری در حال راه اندازی و ساخت است و بسیار نزدیک و حدود چند صد متر با میراث جهانی پارسی (تخت جمشید) فاصله دارد.
وی سپس به بررسی ضوابط «حریم درجه یک» پرداخت و افزود: بر اساس این قانون، ساخت هرگونه ساختمان و تأسیسات، نصب دکل، کاشت درخت، حصار کشی، حصار کشی، حفاری، تسطیح زمین کشاورزی، هرگونه سنگ. عملیات معدن، شن و ماسه و خاک رس، دفن و دفع زباله و مانند آن ممنوع است. تغییر کاربری اراضی کشاورزی نیز ممنوع است. اما کشت سطحی در زمین هایی که آثار تاریخی وجود ندارد مجاز است و به تایید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع سنتی رسیده است. ضمناً در درجه اول حریم خصوصی، ساختمانهای مسکونی یا حیوانات، تأسیسات وابسته و سایر تأسیسات موجود باید به موقع برچیده شوند.
این فعال میراث فرهنگی افزود: همانطور که می بینیم پایگاه درجه یک میراث جهانی پارس (تخت جمشید) هرگونه ساخت و ساز، کاشت، درختکاری و … را ممنوع می کند و سازمان ها و بخش خصوصی در گام اول هر کاری را انجام دهند. آنها باید اطلاعات (استعلام) را از وزارت میراث فرهنگی و اینجا از پایگاه بین المللی پارس درخواست کنند و در مرحله بعد باید به قانون احترام بگذارند و رعایت کنند. حالا مجوز کار چگونه صادر شد، آن هم در یک منطقه ممنوعه درجه یک چند صد متری؟
این فعال میراث فرهنگی تصریح کرد: کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی ابراز نگرانی کردند که در صورت اعطای مجوز کار در منطقه درجه یک به بهانه توسعه گردشگری در آن منطقه، افراد دیگری نیز به بهانه اینکه در آنجا مجوز کار و ساخت و ساز دارند، درخواست کنند. دیگران هستند و پس از آن نمی توان جلوی تخلفات و درخواست های مردم منطقه را گرفت و نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی به آنها نمی رسد و فاجعه درجه یک و دو رخ می دهد. . مرزی که در آینده چالش بزرگی برای مسئولان میراث فرهنگی استان و کشور خواهد بود جابه جا می شود و کارخانه سنگ شکن پارس نیز به چالشی بزرگ و سخت تبدیل شده و خسارات جبران ناپذیری به بار آورده است. میراث فرهنگی منحصر به فرد هخامنشیان و تمام بدنه وزارت میراث فرهنگی در آن مشارکت داشتند.
وی افزود: با همه اینها حریم درجه یک و ممنوعه میراث جهانی پارسی به دلیل نقض قوانین میراث فرهنگی و به دلیل ضعف مدیریتی مورد تعرض و آسیب قرار گرفته و موجب نگرانی عمیق دوستداران میراث فرهنگی شده است. انتظار می رود زودتر از توالی اکشن جلوگیری شود.
این فعال میراث فرهنگی از سوی دیگر به خشک شدن یک درخت در منطقه پارس (تخت جمشید) اشاره کرد و افزود: درست روبروی موزه پارس یکی از درختان قدیمی کاشته شده از اوایل دهه 20 یا 30 خشک شده است. بلند شده و در حال مرگ است مشخص نیست مسئولان پایگاه جهانی پارس در این منطقه جهانی چه می کنند و آیا از خشک شدن این درخت اطلاعی دارند؟ اما این موارد تنها چند نمونه از خروار است که ضعف ها و خطاهای اجرایی قابل توجهی را نشان می دهد و باعث نگرانی بیشتر کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی شده است.
سیاوش آریا به عنوان یکی از فعالان عرصه میراث فرهنگی از مسئولان استانی و وزارت میراث فرهنگی خواست تا در اسرع وقت به موضوعات مطرح شده ورود کرده و چالش های موجود در پارس (تخت جمشید) را پیگیری و رفع کنند.
ایسنا نیز این موضوع را از مدیرکل پایگاه جهانی تخت جمشید جویا شد که هنوز پاسخی نداده است. اما محمد ثابت عقلیدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس در تماس با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، توضیحات مفصلی از اتفاقات منطقه تخت جمشید ارائه کرد و پس از موافقت با انتشار بخشی از وی عنوان کرد: این زمین متعلق به دولت و وزارت گردشگری و صنایع دستی (با نمایندگی شرکت مادر تخصصی توسعه گردشگری و گردشگری در ایران) با مساحت 87 هزار متر مربع بیشترین قسمت را دارد. که از آن. این جنگل کاج برای گردشگری و صنایع دستی است که با توجه به رسالت خود در ساخت مجتمع های خدماتی اجتماعی و بهداشتی، این زیرساخت های لازم را در مجموعه جهانی تخت جمشید ایجاد کند، زیرا مهمترین جاذبه فرهنگی بلامنازع کشور است و امکانات خدماتی وجود ندارد. در نزدیکی او در زمین فوق کار دارد
وی گفت: بسیاری از زمینها در مسیر درست تخت جمشید مالکیت شخصی دارند و ما اجازه نداریم در این زمینها تأسیسات بسازیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استانداری فارس درباره ضرورت راه اندازی این تاسیسات در منطقه تخت جمشید گفت: این تاسیسات به منظور ارائه خدمات به گردشگران و بازدیدکنندگان از تخت جمشید ایجاد شده و طرح کلی آن به تصویب شورای فنی رسیده است. این سازه قرار است قابل حمل باشد و هدف از ساخت این تاسیسات در زمین متعلق به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تخت جمشید برای ارتقای سطح خدمات رسانی به استان مورد نیاز است. گردشگران و هیچ ملک شخصی و سودی در آن نیست.
به گفته ثابت اوقلیدی، این تسهیلات شامل حمام و تعدادی اتاق صنایع دستی است.
مجموعه میراث جهانی تاریخی و فرهنگی پارس (تخت جمشید) در دل خود بخشها و کاخهای مختلفی چون کاخ آپادانا، کاخ تچر، کاخ هدیش، کاخ سد ستون، خزانهداری، دروازه ملل و آرامگاه اردشیر دوم را در خود جای داده است. سوم در دامان است و کوه مهر گفته است که در سال 518 قبل از میلاد به دستور داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول ساخته شده است.
مجموعه تخت جمشید دومین اثر تاریخی ایران است که پس از چغازانپیل در سال 1358 توسط شهریار عادل، باستان شناس و محقق نامدار ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.