مرکز پژوهش‌های مجلس: محدودیت در فضای مجازی با خشم انباشته کاربران ارتباط مستقیم دارد

هورناز (hornaz.ir):

مرکز پژوهش های شورا در گزارشی به این نتیجه رسید که امکان حضور درصد بالایی از مردم در این فضا وجود دارد، اما کیفیت پایین اینترنت، وجود نقص و محدودیت در اینترنت و سرعت پایین آن و همچنین امنیت الکترونیک ضعیف، حضور در اینترنت را به یک چالش تبدیل می کند.

مرکز پژوهش های شورا در گزارشی با عنوان «پویایی مشکلات و اختلالات فضای مجازی در ایران» به موضوع متغیرهای اصلی مؤثر بر اغتشاشات فضای مجازی و روابط آنها پرداخته است.

در بخشی از این گزارش با استناد به پیوست، از طریق بررسی اختلالات فضای مجازی، برخی اختلالات فضای مجازی در سطح نهادی و در ارتباط با نظام حاکمیتی (سیاست و مقررات)، قانونگذاری و اجرای قوانین مرتبط با فضای مجازی در اصل خود نوشته شده است. متن نوشته. در واقع فضای مجازی خود بستری در حال تغییر است و به عنوان مثال سرعت تدوین سیاست ها و قانون گذاری برای فضای مجازی با سرعت تحولات فناوری منطبق نیست و همین امر باعث ایجاد اختلال در این فضا می شود که باعث پاسخگویی و نهادینه شدن آن می شود. سیستم مدیریت ناکارآمد

علاوه بر این، تداخل وظایف تصمیم گیران و تعدد یا نامنظم بودن ساعات کاری نهادهای تصمیم گیری می تواند منشأ بخشی از هرج و مرج در فضای مجازی باشد. به عنوان مثال در حوزه تصفیه مشاهده می شود که اگرچه نهاد و سازوکار خاصی برای انحلال وجود دارد، اما پیچیدگی و اهمیت این موضوع باعث می شود تا نهادهای دیگر نیز در این زمینه وارد تصمیم گیری شوند که سردرگمی آن را دو چندان می کند. و عوارض. یا در رابطه با سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، مدیریت نابسامان نهادهای دولتی و حاکمیتی به عنوان یکی از چالش های چرخه تولید محتوا و خدمات محلی در اکوسیستم فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان مطرح شد.

ضعف در اجرای دستورات

ضعف در اجرای احکام و اطمینان از اجرای آنها یکی دیگر از عوامل آشفتگی در فضای مجازی است. به عنوان مثال بر اساس بررسی عملکرد قانون برنامه ششم توسعه در حوزه رسانه و فضای مجازی، نارسایی های این برنامه عبارتند از:

– عدم علاقه مراجع اجرایی ذیربط به پیگیری احکام
تاخیر در تصویب و ابلاغ آیین نامه اجرایی پس از جدول زمانی مورد انتظار
مکانیسم نظارتی ناکافی
پراکندگی اطلاعات مربوط به عملکرد دستگاه
– ضعف منابع مالی لازم برای اجرای احکام
فقدان شاخص های ترکیبی مناسب برای سنجش و ارزیابی عملکرد مفاد

نظارت بر مقررات ICT

در سطح نهادی اختلالات فضای مجازی، شاخص نظارت بر مقررات ICT در نظر گرفته شده است. بررسی اجمالی جایگاه ایران در این شاخص نشان می دهد که تا سال 2020، شاخص نظارت رگولاتوری بر اساس کیفیت عملکرد نظارتی کشورها برای نسل اول تا چهارم اینترنت بوده است که بر این اساس ایران امتیاز 86 را دریافت کرده است. مجموع امتیازات ایران در چهار زیرشاخص است:

چارچوب رقابتی – 16 امتیاز
قدرت سازمانی – نتیجه 19
اختیارات و وظایف نظارتی – بند 19
سیستم نظارتی – 28 امتیاز.

اما این رتبه از سال 2021 با تمرکز بر اینترنت 5G تغییر کرد و بر اساس زیرشاخص های جدید، امتیاز ایران امسال 48 بود که به 46 سقوط کرد.

هک اینترنت

ایران از نظر ضریب نفوذ اینترنت با چالش جدی مواجه نیست. طی دهه گذشته ضریب نفوذ اینترنت در کشور روندی افزایشی داشته و از میانگین جهانی بالاتر رفته است. در نتیجه فاصله بین رتبه کشور و رتبه کشورهای منطقه که ضریب نفوذ بالاتری دارند زیاد نیست، اما فاصله زیادی بین ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت و سیار در کشور وجود دارد.

با توجه به فاصله زیاد ضریب نفوذ پهنای باند ثابت و سیار در ایران، باید گفت که در ایران، توسعه شبکه فیبر نوری کشور در اختیار بخش خصوصی است و بنابراین توسعه شبکه‌های پهن باند ثابت. مشمول ملاحظات مربوط به ویژگی‌های زیست‌محیطی ایران، متاثر از ملاحظات اقتصادی برای بخشی است که خصوصی نیز هست و اگرچه دولت سیزدهم بر دسترسی مردم به اینترنت با سرعت و کیفیت بهتر تاکید دارد، اما حمایت‌های مالی دولت همچنان ادامه دارد. برای توسعه فراهم شده است، اما توسعه آن هنوز برای بخش خصوصی منطقی و سودآور نیست.

جایگاه ایران در شاخص سرعت اینترنت

در خصوص شاخص کیفیت اینترنت در ایران، آمار و گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد کیفیت اینترنت در ایران در همه ابعاد در وضعیت بحرانی قرار ندارد. به عنوان مثال، در مورد سرعت اینترنت در ایران، بر اساس آمار شاخص تست سرعت جهانی در ژانویه 2024، میانگین سرعت دانلود جهانی در پهنای باند تلفن همراه 50 مگابایت بر ثانیه و در پهنای باند ثابت 91.93 است که مشابه ایران For است. پهنای باند موبایل 32.77 مگابایت بر ثانیه و برای پهنای باند ثابت 13.58 مگابایت بر ثانیه.

استفاده از پیام رسان در ایران

بر اساس گزارش نظرسنجی ایسپا در فوریه 2014، 46.5 درصد از ایرانیان از اینستاگرام استفاده می کنند. 35.3 درصد از واتس اپ، 34.6 درصد از تلگرام، 25.2 درصد از ETA، 24.1 درصد از روبیکا، 8.7 درصد از بله و کمتر از 7 درصد از سایر برنامه های پیام رسان و شبکه های اجتماعی استفاده می کنند.

از مهم ترین چالش های پیش روی پیام رسانی داخلی و برنامه های شبکه های اجتماعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

محدودیت های ترافیکی
قابلیت اطمینان پایین
قابلیت های نسبتا محدود
محدودیت در سهولت استفاده و سفارشی سازی (جنبه های فنی به طور کلی)
محدودیت های شبکه و توانایی برقراری ارتباط با کاربران جهانی

همانطور که آمار مربوطه نیز نشان می دهد، سه پیام رسان و شبکه های اجتماعی برتر با بیشترین تعداد کاربر ایرانی، همگی پیام رسان های خارجی و غیر داخلی یا شبکه های اجتماعی فیلتر شده در ایران هستند. این مسائل در انگیزه استفاده و نصب فیلترشکن تاثیر دارد و نشان دهنده محدودیت دسترسی به اینترنت است.

رابطه گرانش و ضرورت حضور در فضای مجازی

متغیر «حضور در فضای مجازی» یک متغیر مرکزی محسوب می شود. در این مدل متغیر حضور در فضای مجازی متاثر از دو متغیر مهم ضرورت حضور در فضای مجازی و جذابیت حضور در فضای مجازی است و بین آنها رابطه مثبتی وجود دارد. یعنی با افزایش جذابیت حضور در فضای مجازی و افزایش ضرورت حضور در فضای مجازی، میزان حضور در فضای مجازی نیز افزایش می یابد. از سوی دیگر متغیر حضور در فضای مجازی بر پنج متغیر وابستگی خدمات به فضای مجازی، ارتباط نامطلوب، اشتراک محتوا، تفاهم مشترک بین افراد و فعالیت در فضای مجازی تأثیرگذار است.

نقش فضای مجازی و پایداری اجتماعی

با افزایش حضور مردم در فضای مجازی، درک مشترک بین افراد نیز افزایش می یابد که در نهایت به افزایش ثبات اجتماعی منجر می شود.

در یک رابطه خطی با افزایش حضور مردم در فضای مجازی، درک مشترک بین افراد نیز افزایش می یابد که در نهایت ثبات اجتماعی را افزایش می دهد و به پویایی فرهنگ عمومی مربوط می شود. در اینجا درک مشترک مفهومی برآمده از تجربیات پایداری است که در یک حوزه معنایی مشترک بین مردم به وجود می‌آید و پایداری اجتماعی به نیازهایی اشاره دارد که از ضرورت حفظ ساختارهای اجتماعی، سنت‌ها و میراث فرهنگی خاص ناشی می‌شود.

این افزایش حضور در فضای مجازی در کنار متغیر دیگری به نام نیاز به مشاهده، اشتراک محتوا را افزایش می دهد که بر دو متغیر عملکرد اینفلوئنسرها و انتشار محتوای نامناسب و غیر واقعی تأثیر می گذارد و با آنها رابطه مثبت دارد.

ناکارآمدی رسانه ها

توصیف متغیرها و روابط آنها با متغیر تأثیر مخرب رسانه و تصاویر آغاز می شود. بر اساس این مدل، تأثیر مخرب رسانه و عکاسی بر متغیرهای ثبات اجتماعی تأثیر منفی می گذارد که در عین حال با پویایی فرهنگ عمومی و نیز پویایی کنش سیاسی مرتبط است.

از طرفی متغیرهای کارایی و کیفیت و نوع محتوا تاثیر منفی بر تاثیر مخرب رسانه و عکاسی دارند و با افزایش کارایی رسانه و ارتقای کیفیت و نوع محتوا، تاثیر مخرب رسانه نیز افزایش می یابد. و عکاسی تصاویر پایین می آیند به همین ترتیب، با کاهش اثرات اینفلوئنسرها، اثرات مخرب رسانه ها و تصاویر نیز کاهش می یابد. همچنین با افزایش کارایی رسانه، جذابیت رسانه های سنتی نیز افزایش می یابد که با جذابیت حضور در فضای مجازی رابطه معکوس دارد.

محدودیت ها و خشم انباشته کاربر

تحقیقات مختلف جهانی تایید می کند که میزان خشم کاربر با محدودیت یا مشکل در دسترسی به فضای مجازی افزایش می یابد.

گسترش محتوای نامناسب و غیر واقعی در فضای مجازی، کیفیت و نوع محتوای موجود در این فضا را کاهش داده و بر پویایی خانواده و پویایی سلامت تأثیر منفی می گذارد. در عین حال، با فراگیرتر شدن این محتوا، انگیزه محدود کردن آن در دولت افزایش می‌یابد که در یک رابطه دایره‌ای می‌تواند منجر به محدودیت دسترسی به محتوا شود. این اقدام پتانسیل افزایش خشم انباشته شده و در نهایت انتشار مطالب نامناسب و خلاف واقع را دارد. تحقیقات بین المللی مختلفی در خصوص بروز خشم مرتبط با مسدود کردن دسترسی به فضای مجازی وجود دارد که موید آن است که با محدودیت یا مشکل در دسترسی به فضای مجازی، میزان خشم تجربه شده توسط کاربر افزایش می یابد.

رابطه بین نوآوری، تولید محتوا و حریم خصوصی

افزایش تولید محتوا باعث افزایش انباشت داده ها می شود. علاوه بر تولید محتوا، انباشت داده ها نیز تحت تأثیر دسترسی به محتوا و نقض حریم خصوصی است. یعنی با افزایش نقض حریم خصوصی، انباشت داده ها کاهش می یابد و برعکس، با افزایش تولید محتوا و دسترسی، انباشت داده ها نیز افزایش می یابد.

متغیر انباشت داده بر شکل گیری کلان داده یا کلان داده تأثیر می گذارد. با ایجاد و افزایش این داده ها، ارزش داده ها اهمیت بیشتری پیدا می کند

متغیر انباشت داده نیز بر شکل گیری کلان داده یا کلان داده تاثیر دارد. با تولید و افزایش این داده ها، ارزش داده ها اهمیت بیشتری پیدا می کند که از یک سو در یک رابطه دایره ای، به متغیرهای وابستگی خدمات به فضای مجازی، خدمات ارائه شده در فضای مجازی، بستگی دارد. ضرورت حضور و در فضای مجازی، به ترتیب فعالیت در این فضا، در نهایت تولید محتوا و انباشت داده موثر است.

در یک رابطه دایره ای دیگر، می توان مشاهده کرد که با افزایش ارزش داده ها، انگیزه فروش و پردازش داده ها افزایش می یابد، که پتانسیل نوآوری را افزایش می دهد (و با پویایی نوآوری و پویایی اقتصادی مرتبط است) و می تواند از نقض حریم خصوصی جلوگیری کند. نقض حریم خصوصی نیز تأثیر منفی بر جمع آوری داده ها دارد. از سوی دیگر هر چه جرایم و تخلفات گرانتر باشد، نقض حریم خصوصی کمتر اتفاق می افتد که این امر به پویایی نظام قانونگذاری مربوط می شود. در رابطه دایره ای دیگر، نقض حریم خصوصی باعث افزایش احساس ناامنی و در نتیجه کاهش جذابیت حضور و فعالیت در فضای مجازی و در نهایت تولید محتوا و انباشت داده ها می شود.

نقش محدودیت ها در دسترسی به محتوا

اگر دسترسی به محتوا کاهش یابد، انگیزه استفاده از فیلتر افزایش می یابد و کاربران بیشتری آن را نصب می کنند که در نهایت منجر به افزایش دسترسی به محتوا، در یک رابطه دایره ای می شود. در این قسمت متغیر هزینه فیلترشکن که خود متاثر از پیشرفت تکنولوژی است بر نصب فیلترشکن تاثیر می گذارد. نصب فیلترهای بیشتر علاوه بر افزایش دسترسی به محتوا، رابطه منفی با متغیر هزینه جرایم و تخلفات ارتباطی دارد.

علاوه بر متغیر ترکیب فیلتر، متغیر هزینه جرم تحت تأثیر متغیرهای دیگری مانند کیفیت قانون، قابلیت مدیریت داده ها و حاکمیت قانون قرار می گیرد. متغیر قابلیت حاکمیت داده متاثر از پویایی حاکمیت داده است و در عین حال بر متغیر انگیزه کاهش حاکمیت تأثیر می گذارد. متغیرهای کیفیت قانون و حاکمیت قانون نیز متاثر از پویایی نظام قانونگذاری هستند. از سوی دیگر، هرچه دسترسی کاربران محدودتر باشد، دسترسی کاربران به محتوا و آزادی انتشار کمتر می شود و در عین حال منجر به افزایش سهم گردش داده ها در داخل می شود که به پویایی اطلاعات مربوط می شود. حاکمیت داده به همین ترتیب، محدود کردن دسترسی منجر به خشم انباشته‌تر می‌شود که با پویایی سلامت مرتبط است و می‌تواند انتشار محتوای نامناسب و غیر معتبر را افزایش دهد.

نتیجه

این گزارش توضیح می دهد:

1) فشار بی کفایتی رسانه به کار عمومی سیاسی و فرهنگی مرتبط است.

2) استرس تولید محتوای نامناسب با پویایی سیاست، خانواده، فرهنگ عمومی و همچنین سلامت مرتبط است.

3) فرصت بهره برداری از داده ها به پویایی نوآوری، پویایی اقتصاد، کیفیت حکمرانی، پویایی فرهنگ عمومی، پویایی نظام قانونگذاری و در نهایت ناکارآمدی حاکمیت داده مربوط می شود. پویایی مدیریت داده ها، اقدامات سیاسی، سلامت و سیستم قانونگذاری.