محیط زیست: ممکن است تا ۲۰ سال آینده یک چهارم آب دریای خزر خشک شود / در پیش بینی بدبینانه، تراز دریای خزر ۱۸ متر کاهش می‌یابد

هورناز (hornaz.ir):

ایسنا: مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: احتمال خشک شدن یک چهارم سطح آب دریای خزر تا 20 سال آینده وجود دارد.

امید صدیقی درباره کاهش سطح آب دریای خزر گفت: نوسانات آب های دریای خزر یک پدیده طبیعی است و این مشکل از 500 سال گذشته وجود داشته است. در سال 1330 سطح دریا 27.3- متر بود و در سال 1956 به 28.2- متر کاهش یافت. سطح آب دریای خزر در سال 1957 شروع به افزایش کرد و حدود 3 متر افزایش یافت. در سال 1373 مجدداً کاهش یافت.

روند کاهش سطح آب دریای خزر نگرانی هایی را ایجاد کرده است

وی ادامه داد: در سال های 71 و 72 آب دریا به حدی بالا رفت که ساحل و منازل مردم دچار آبگرفتگی شد و استانداری از ورود آب جلوگیری کرد. از سال 73 تا 85 در مجموع حدود 30 سانتی متر کاهش داشتیم و از سال 86 تا 1400 سالانه 3/9 سانتی متر کاهش داشت. این روند از سال 1400 شدیدتر شده و حدود 24 سانتی متر کاهش یافته است. در سال 1401، 26 سانتی متر کاهش یافت. در سال 1402 روند کاهش سطح آب دریای خزر کند شد، اما آمار دقیقی در این مورد نداریم، بنابراین از حدود سال 1374 روند کاهش سطح آب را داشتیم و این موضوع جای نگرانی دارد. .
سواحل دریای خزر عقب نشینی کرد

مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: سواحل ما دچار افت شدید شده است. در این صورت ممکن است امکانات و بنادر ما در خطر باشد و این نگرانی وجود دارد. حل این مشکل هزینه زیادی دارد و برای رساندن آب به اسکله ها و بنادر باید لایروبی کنند. این یک تهدید بزرگ است. مناطق آبی مانند خلیج گرگان و دریاچه میانکالا دارای شیب ملایمی هستند. خلیج گرگان در این چند سال به دلیل کاهش سطح آن خشک شده است. برای احیای این خلیج تلاش زیادی شده و کانال آشوراد افتتاح شده و وضعیت دریاچه کمی بهتر شده است.

تعادل پایین پورت های ما را از دسترس خارج می کند

وی تصریح کرد: در صورت ادامه کاهش رتبه، سایر تالاب ها خشک می شوند، اسکله ها و بنادر از دسترس خارج می شوند و نیروگاه ساحلی نیز با مشکل مواجه خواهد شد. وی گفت: مزارع پرورش میگوی ما نیز با مشکل مواجه خواهند شد. در این صورت سازمان حفاظت محیط زیست و سایر ادارات و سازمان ها باید در گام اول از روش مناسب سازی استفاده کنند، یعنی با کاهش سطح آب، خسارات و اثرات را کاهش دهیم. پیش از این نیز به دستور رئیس جمهور شهید نهادهای مختلف تشکیل جلسه داده و نظرات و پیشنهادات خود را ارائه کردند. سازمان محیط زیست و وزارت نیرو و شهرسازی برنامه های خود را ارائه کردند و در حال بررسی راهکارهایی برای کاهش اثرات هستیم.

دستگاه ها نیاز به همکاری و انسجام بیشتری دارند

دوست من در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون اقدام موثری انجام نشده است؟ وی اذعان داشت: این موضوع را قبول دارم. دستگاه ها نیاز به همکاری و انسجام بیشتری دارند. بسیاری از آنها در حال انجام مطالعات خود هستند، اما ما نیاز به یکپارچگی و هماهنگی داریم. برای مقابله با این پدیده باید از روش دیگری استفاده کنیم و البته کاهش سطح آب دریای خزر برای همیشه ادامه نخواهد داشت. سطح دریای خزر در حال حاضر زیر 28- متر است و هنوز به این سطح نرسیده است، اما در سال 56 به بیش از 28- متر رسیدیم و هنوز حدود نیم متر با پایین ترین سطح فاصله داریم. ما در این زمینه چند سناریو داریم.

در پیش بینی بدبینانه 18 متر افت سطح دریای خزر داریم

وی با اشاره به برخی پیش بینی ها در خصوص سطح دریای خزر گفت: بر اساس سناریوی بدبینانه افزایش دما و گازهای گلخانه ای، افزایش شدت تابش خورشیدی و کاهش نزولات جوی باعث کاهش جریان آب به دریای خزر می شود. کاهش سطح رودخانه ولگا. در نتیجه روند کاهش سطح آب برای چندین سال آینده ادامه خواهد داشت. بدبینانه ترین پیش بینی کاهش 18 متری سطح آب دریای خزر است. پیش بینی های موقتی نیز وجود دارد. این پیش بینی ها حاکی از افزایش چند برابری آب و تبخیر همراه با آن است و اگرچه سطح آب دریای خزر کاهش می یابد اما در حد متوسط ​​باقی می ماند.

موضوع کاهش توازن در توافق تهران باید مورد بحث قرار گیرد

مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: پیش بینی های خوش بینانه حاکی از آن است که در سال های آینده فعالیت خورشیدی کاهش می یابد و تا سال 2050 به سردی خواهیم رفت، عصر یخبندان کوچکی در حال وقوع است. از طریق این موضوع می توان روند افزایش سطح دریای خزر را پیش بینی کرد. ما باید بدترین سناریو را ببینیم، برنامه ریزی کنیم و در مورد سناریوهای مختلف تحقیقات بیشتری انجام دهیم تا بدانیم محتمل ترین سناریو چیست؟ در بیست سال آینده اقدامات زیادی باید انجام شود. در معاهده تهران با همکاری ایران و چهار کشور دیگر و در هفتمین اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر باید موضوع کاهش سطح دریای خزر را مطرح و در برنامه ها قرار دهیم.

یک چهارم دریای خزر تا 20 سال آینده ممکن است خشک شود

وی با بیان اینکه برای کاهش اثرات کاهش سطح آب باید به مطالعات و نظارت بر این موضوع اعتبار داده شود، گفت: باید به این نکته توجه داشت که روسیه بیشترین آسیب را از افت سطح آب می بیند. سطح دریای خزر به دلیل شیب دریای خزر، بخش ملایم و کم عمق است. اگر سطح آب دریای خزر در 20 سال آینده کاهش یابد، نزدیک به یک چهارم دریای خزر، قسمت شمالی، خشک و دور از دسترس خواهد بود. این یک بحران بسیار بزرگ برای روسیه ایجاد می کند زیرا چندین بندر بزرگ در دریای خزر دارد. در این صورت روسیه بیش از سایر کشورهای حاشیه دریای خزر نگران کاهش سطح این حوزه آبی است.

توافق تهران بهانه خوبی برای ادغام است

مدیرکل حفاظت محیط زیست افزود: از مجتبی ذوالجدی – معاون محیط زیست دریایی – و مهندس شاهی – مسئول توافقنامه تهران – خواستم که به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند. در این راستا قرار است با کشورهای حاشیه دریای خزر رایزنی کنیم و وزارت امور خارجه نیز در کنار ما می ایستد تا با همکاری خود این موضوع را پیش ببریم. ما باید نرم افزار خود را با کمک همه دستگاه ها یکپارچه کنیم. مشکل این است که هر دستگاه کار خود را انجام می دهد. همایش تهران بهانه خوبی برای برنامه ریزی همه دستگاه هاست. حداقل در ده سال آینده باید کارهای زیادی انجام دهیم. تاسیسات دریایی نباید آسیب ببیند.

ما باید بیشتر با روسیه هماهنگ کنیم

دوستم در پایان گفت: کاهش دریای خزر باعث افزایش آلودگی نیز می شود. بر تولید مثل و تولید مثل آبزیان تأثیر می گذارد. در این صورت باید حق آبه رودخانه ها تامین شود اگرچه رودخانه های ایران پنج درصد آب دریای خزر را تامین می کنند، اما این رودخانه ولگا است که 85 درصد آب دریای خزر را تامین می کند. در نتیجه باید تعامل و هماهنگی بیشتری با روسیه داشته باشیم. قزاقستان و آذربایجان نیز رودخانه هایی دارند که به دریای خزر می ریزند و همه ما باید با آنها تعامل داشته باشیم. در هر صورت موضوع کاهش سطح دریای خزر موضوع بسیار مهم و حساسی است.